Inkoop van Zorg door Gemeenten

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het leveren van zorg aan hun inwoners op basis van de WMO bijvoorbeeld en de Jeugdwet. De gemeenten moeten daarbij belangrijke keuzes maken.

Hoe wordt de toegang tot de zorg geregeld, welke hulp leveren aanbieders en op welke manier wordt de hulp bekostigd. Keuzes die de gemeenten moeten maken om de inwoners de juiste kwaliteit en dienstverlening te kunnen leveren. Daarbij spelen naast juridische vragen, over hoe bijvoorbeeld de juiste procedures te kiezen, ook veel organisatievraagstukken een rol. Wil de gemeente de zorg (deel) uitvoeren in eigen beheer of uitbesteden? En wordt dan gekozen voor een subsidie, een overheidsopdracht of Open House?

Het regionaal inkopen van zorg

Voor gemeenten en zorgaanbieders is het een grote klus om partijen op de juiste wijze in ieders kracht te zetten. Terwijl de druk op het systeem in de jeugdzorg en ook in de wmo alleen maar toeneemt. Veel kleinere gemeenten kiezen dan ook voor regionale samenwerking om de inkoop en de uitvoering van dienstverlening goed te kunnen organiseren. Daar zitten veel voordelen aan: de gemeenten hoeven maar één keer in te kopen en ook het managen van de contacten is centraal geregeld. De uitdagingen blijven echter veelal in de toegang tot de zorg die veelal aan de individuele gemeenten is overgelaten. Toch is regionaal samenwerken voor gemeenten op veel fronten aan te bevelen.

Transparantie en marktwerking

Gemeenten zijn verplicht om transparant en eerlijk te werk te gaan bij het inkopen van zorg. Zij dienen zich te houden aan de regels van het aanbestedingsrecht, vanwege de breed gedeelde overtuiging dat goede, openbare aanbestedingsprocedures ertoe zullen leiden dat qua prijs & kwaliteit de beste diensten worden ingekocht. Het aanbesteden van een zorgopgave is maatschappelijk niet onomstreden. Soms ontstaat het beeld dat prijsconcurrentie plaatsvindt over de rug van de client. Het vraagstukken rondom de reële tarieven biedt hierbij aan gemeenten (en zorgaanbieders) handvatten om met de juiste onderbouwingen ook reële prijsstelling te genereren. Het vraagstuk rondom reële tarieven leidt in de praktijk regelmatig tot een kort geding.

Financiering van jeugdzorg en WMO

Veel voorkomende juridische en organisatorische vragen ontstaan rondom Jeugdzorg en de WMO. De druk op het systeem neemt toe: de tekorten die gemeenten met name op de jeugdzorg ervaren zijn vaak aanzienlijk.
Zorgaanbieders zijn daarnaast veelal ook commercieel gedreven er gaat veel geld in om. Als overheid, hebben we de zorgverlening aan de markt overgelaten. Dat leidt ook tot zorgaanbieders die hun verdienmodel aanpassen op de zorgvraag. De markt geeft nu regelmatig een verkeerde prikkel af; immers, hoe erger de problematiek is, hoe zwaarder en duurder de ondersteuning moet zijn. Gemeentes worstelen geregeld met de vraag hoe zorggedragen kan worden dat zorgverleners wel een prikkel hebben om de problematiek daadwerkelijk op te lossen. Mr. Sonneveld is, voordat zij terugkeerde naar de advocatuur, jarenlang bij verschillende gemeentes medeverantwoordelijk geweest voor inkoop in het sociaal domein. Zij treedt zowel op voor de overheid als voor marktpartijen. Zij is op de hoogte van de organisatorische vraagstukken en oplossingsrichtingen die van belang zijn alsmede de juridische aspecten. Hierdoor heeft zij een uniek inzicht in de verschillende processen en procedures en de dynamiek van de verschillende stakeholders.